上海 Shànghǎi Doğrudan yönetilen şehir Şanghay Belediyesi • 上海市 Şanghay Şanghay'ın Çin'deki konumu (2018)[1] 200000 – 202100 Resmî site Şanghay[a] (Çince: 上海; Hanyu Pinyin:Shànghǎi; Putonghua telaffuzu: Tarihî olarak balıkçılık limanı, tuz üretim merkezi ve ticaret limanı işlevlerini gösteren Şanghay yerleşiminin nüfusu ilk olarak Jin Hanedanı döneminde çoğalmaya başladı. Şanghay, Tang ile Yuan Hanedanı dönemleri arasında Huating Kontluğu [zh] ve Songjiang Prefektörlüğü [zh] yönetim birimlerine bağlıydı.[8]Ming ile Çing hanedanlık dönemleri boyunca Şanghay, özellikle eğirme ve dokuma sanayileri gelişmiş olan müreffeh bir kasabaydı. 1843 yılında Nanking Antlaşması'nın imzalanmasıyla Şanghay, dış ticarete açılmış beş Çin limanından biri oldu ve şehirde yabancı imtiyaz bölgeleri [en] kuruldu. Bu dönemden itibaren Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası, dünya çapında önemli rol oynayan bir şehir olmaya başladı. Bu şartlar altında Şanghay'da şehrin kendisine özgü siyasi bir ortam oluştu ve limanın açılmasından dolayı şehrin ekonomisi eşi görülmemiş bir hızla büyüdü. Bu dönem boyunca özellikle Jiangsu, Zhejiang, Guangdong, Anhui ve Şantung eyaletlerinin yanı sıra yurtdışından da göçmenler çekti ve Uzak Doğu'nun en kalabalık metropollerinden biri oldu.[9] Özellikle komşu eyaletlerden çok sayıda göçmenin Şanghay'a yerleşmesiyle bu eyaletlere ait Wuyue kültürünün [zh] Şanghay kültürü üzerindeki etkisi pek büyük; bu Wuyue kültürünün diğer yerlerden Şanghay'a gelmiş insanların getirdiği kültürel unsurlarla kaynaşması da Şanghay'ın kozmopolitliği ve çok kültürlülüğüne yol verdi. Limanın açılmasından sonra çağdaş Batı kültürüne ait unsurların da şehrin hayatı üzerine damgasını bırakmasıyla Şanghay'a özgü ve "Doğu, Batı ile buluşuyor" ruhunu taşıyan Haipai [zh] kültürü de ortaya çıktı. Çin Cumhuriyeti döneminde Şanghay, Asya'nın en büyük şehirlerinden biri ve Çin'in en önemli sanayi ve ticaret merkeziydi. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra Merkezî Hükûmet planlı bir ekonomi uyguladı ve özellikle Çin'in iç bölgelerindeki ağır sanayiyi geliştirdi. Bu süreç boyunca Şanghay, Çin ana karasının diğer yerlerinin gelişmesinde büyük oranda katkıda bulundu.[10] 1990 yılında Pudong Yeni Bölgesi'nin ekonomisi, Merkezî Hükûmet'in ekonomik reform politikaları kapsamında özel olarak açtırıldı ve geliştirildi. Şanghay ekonomisinin büyümesi de Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası politikaların sonucu olarak hızlandırıldı.[11] Pudong Yeni Bölgesi ayrıca 2005 yılında Çin'in ilk özel ekonomik bölgesi [en] olarak atandı ve 2013 yılında Şanghay Serbest Ticaret Bölgesi [en] kuruldu.[12] Bütün bu politikalar, Şanghay'ın daha fazla gelişmesine yol açtı. Şanghay da böylece Çin ana karasının günümüzdeki ekonomi, finans ve ticaret merkezi oldu.[13][14][15][16] Dünya çapında finans, ticaret ve ulaşım alanlarında da önemli bir rol oynar. Şanghay Limanı, dünyanın en işlek konteyner limanıdır.[17]Şanghay Menkul Kıymetler Borsası, Çin ana karasının iki menkul kıymetler borsasından biridir ve 2019 yılı itibarıyla market cap açısından dünyanın en büyük 5. borsasıdır [en].[18] Şanghay, Çin'deki ekonomik patlamanın bir modeli olmanın yanı sıra turistik açıdan Çin'in en önemli varış noktalarından biridir ve birçok cazibe odağı yer ve manzara barındırır. Örneğin; Yu Bahçesi, Şehir Tanrısı Tapınağı [zh], Nankin Caddesi, Bund, ve Lujiazui'nin gökdelen dolu manzarası [en]. Michelin şirketi, yayınladığı gezi rehberinde Şanghay şehrini üç yıldızlı (görülmesi "şiddetle tavsiye edilen") bir yer olarak nitelendirdi.[19] Çincede "Şanghay" ismi 上 (shàng/zan; "üstünde") ile 海 (hǎi/hae; "deniz") karakterlerinden oluşur. Bu iki karakter bir arada "denizin üstünde" anlamını oluşturur. Şanghay'nın ismi Çincede resmî olarak "沪" (Hù/Vu2) şeklinde kısaltılır. Bu, Jin Hanedanı (4-5. yüzyıl) döneminde Suzhou Deresi ağzının denize doğru gitmek için kullanılan ana yol olduğu zamanlarda bu dere ağızına verilen "沪渎" (Hù Dú/Vu Doh, "Zıpkın Hendeği") isminin kaynaşık halidir.[20] Bu kısaltma, günümüzde Şanghay Belediyesi'ne kayıtlı olan tüm motorlu araçlara dağıtılan araba plakalarında çıkar.[21] 申 (Shēn) ya da 申城 (Shēnchéng, "Shen Şehri"), M.Ö. 3. yüzyılda günümüz Şanghay'ın yurtluk olarak dahil olduğu Chu devletinin bir asilzadesi ve devlet başkanı olan Chunshen Jun (春申君)'den kaynaklanan ve o dönemde Şanghay için kullanılan bir isimdir.[20] Şanghay merkezli spor takımları ve gazeteler bunu Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası isimlerinde kullanırlar, ör. Şanghay Şenhua ZÇ ve Shen Bao. İngilizcede Şanghay'a çeşitli takma isimleri verilmiştir, ör. "Pearl of the Orient" (Doğu'nun İncisi) ve "Paris of the East" (Doğu'nun Paris'i).[22][23] Günümüz Şanghay'ın batı kısmında 6000 yıl öncesine kadar insanların yaşadığı bilinmektedir.[24]İlkbahar ve Sonbahar Dönemi (yaklaşık M.Ö. 771 ila Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası boyunca Wu Krallığı'na aitti; bu sonra Yue Krallığı tarafından fethedildi, Yue de sonradan Chu Krallığı tarafından fethedildi.[25]Savaşan Devletler Çağı (M.Ö. 475) sırasında Şanghay, Savaşan Devletlerin Dört Efendisi'nin biri olan Chu Devleti asilzadesi Chunshen Jun'un yurtluğuna aitti. O, Huangpu Irmağı'nın kazısını emretti. Irmağa o dönemde verilen "Chunshen Irmağı" ismi, Şanghay'ın "Shēn" ismiyle bilinmesine yol verdi.[25] Sonra, Şanghay civarlarında yaşayan balıkçılar "hù" adında bir balıkçılık aracı yarattı; bu isim, Eski Şehir'in kuzeyindeki Suzhou Deresi'nin çıkışından kaynaklanır ve şehrin tümü için yaygın bir takma ismi ve kısaltma haline geldi.[26] Tang ile Song hanedanlıkları boyunca, günümüz Qingpu semtindeki Qinglong Kasabası (青龙镇) büyük bir ticaret limanıydı. 746 yılında kurulan bu kasabada 13 tane tapınak ve 7 tane pagoda vardı; "Güneydoğu'daki büyük kasaba" olarak bilinirdi. Song Hanedanı alimi ve sanatçısı Mi Fu, kasabanın başkanı olarak görev yaptı. Liman, Yangtze ve Çin sahillerindeki eyaletlerin yanı sıra Japonya ve Silla gibi yabancı ülkelerle gelişen ticaret yaşadı.[27] Song Hanedanı'nın sonunda, bölgedeki ticaretin merkezi Wusong Nehri'nin akış aşağısından Şanghay'a geçmişti.[28] Eskiden sadece bir köy olan Şanghay'ın statüsü 1074 yılında pazar kasabası seviyesine yüksetildi, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası. Deniz kıyısını dengede tutmak için Şanghay'ın önceden var olan bir hendeğe ek olarak 1172 yılında ikinci bir deniz duvarı dikildi.[29] 1292 yılı Yuan Hanedanı döneminden ta 1927'de Şanghay'ın resmen belediye olarak tanınmasına kadar Şanghay'ın merkezi, merkezi günümüz Songjiang Semti'nde bulunan Songjiang Prefektörlüğü'nün bir kontluğu olarak idare edilirdi.[30] Ming Hanedanı döneminde yer alan iki farklı hadise, Şanghay'ın kalkınmasını teşvik etti. Şehri Japon korsanların yürüttüğü baskınlardan korumak için 1554'te ilk kez bir şehir duvarı dikildi. Duvarın yüksekliği 10 metre, çevresi de 5 kilometre.[31] 1602 yılında, yani İmparator Wanli'nin yönetimi sırasında, Şanghay'a bir şehir tanrısı tapınağı inşa edildi. Bu onur genellikle valilik başkentlerine ayrılırdı ve normalde Şanghay gibi düşük siyasi statüsü olan bir kontluk merkezine ayrılmazdı. Çin tarihinde uzman bilginlerin teorilerine göre, Şanghay'a bu onurun verilmesi şehrin siyasi öneminden çok ekonomik önemini yansıttı.[31] Çing Hanedanı boyunca Şanghay, merkez hükûmetin uyguladığı iki önemli politika değişikliğinin sonucu olarak Yangtze Nehri Deltası'nın en önemli deniz limanlarından biri oldu: 1525 yılından Drift Racing deniz araçlarına uygulanan Ming Hanedanı yasağı, 1684 yılında İmparator Kangxi tarafından kaldırıldı; 1732 yılında ise İmparator Qianlong, Jiangsu Eyaleti'nin gümrük idaresi (江海关)ni prefektörlük başkenti Songjiang'dan Şanghay'a taşıdı, ve Şanghay böylece Jiangsu'nun dış ticaretinin gümrük tahsildarlığı üzerindeki özel kontrolü elde etti (bkz: Gümrük Binası). Bu iki kritik kararın sonucu olarak Şanghay, politik hiyerarşi kapsamındaki en düşük idari seviyede olmasına rağmen 1735'te artık alt Yangtze bölgesinin ana ticaret limanı haline gelmişti.[32] 19. yüzyılda Avrupalıların Şanghay'ı bol ekonomik ve ticari potansiyeli olan bir yer olarak görmeleriyle Şanghay, bütün Dünya'dan insanların dikkatini çekmeye başladı. I. Afyon Savaşı (1839–1842) boyunca Britanya kuvvetleri şehri işgâl etti.[33] Savaş, Nanking Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi, ve antlaşma kapsamında Şanghay, uluslararası ticarete açılmış beş antlaşma limanından [en] biri oldu.[34]Humen (1843), Wangxia (1844) ile Huangpu (1844) antlaşmalarının imzalanmasıyla Çinliler, Avrupalılar ile Amerikalıların Codycross Kamp Maceraları Grup 828 Bulmaca 1 Cevapları topraklarında ticaret yapma isteklerini kabul etmeye mecbur kaldılar. Britanya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri, hala Çinliler tarafından yönetilen duvarlı Şanghay şehrinin dışında kendi kolonilerini kurmaya başladı.[35] Hâlâ Çin yönetiminde bulunan Şanghay Eski Şehri, 1853 yılında Küçük Kılıçlar Topluluğu'nun eline düştü, ancak Şubat 1855'te Çing Hükûmeti bu alanı geri kazandı.[36] Yabancı yerleşimleri idare etmek için 1854 yılında Şanghay Belediye Konseyi kuruldu, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası. 1860 ile 1862 yılları arasında Taiping isyancıları, Şanghay'a iki kez saldırı işledi ve şehrin doğu ve güney kenarlarındaki mahalleleri imha etti, ancak şehri fethedemediler.[37] 1863'te Suzhou Deresi'nin güneyi (Huangpu Semti'nin kuzeyi)ndeki İngiliz yerleşimi ile derenin kuzeyi (Hongkou Semti'nin güneyi)ndeki Amerikan yerleşimi bir araya gelip Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi'ni kurdu. Fransa, Şanghay Belediye Konseyi'ne katılmayı reddedip, şehrin güneyi ve güneybatısında kendi imtiyaz bölgesini yönetti.[38] Birinci Çin-Japon Savaşı'nın sonucu olarak imzalanan Şimonoseki Antlaşması, Japonya'nın da Şanghay'da yerleşim kuran yabancı güçlerden birisi olmasına yol verdi. Japonya, Şanghay'daki ilk fabrikaları inşa ettirdi; diğer yabancı güçler ise ancak bunun ardından aynısını yapmaya başlamıştır. Şanghay'daki bütün bu uluslararası faaliyetler, şehre "Çin'in Büyük Atina'sı" lakabının verilmesine neden oldu.[39] 1914'te Şanghay Eski Şehri'n duvarları, şehrin büyümesine engel olması nedeniyle söküldü. Temmuz 1921'de Çin Komünist Partisi, Fransız İmtiyaz Bölgesi'nde kuruldu.[35] 30 Mayıs 1925 tarihinde, Japon sahipliğinde bulunan bir pamuklu dokuma fabrikasının bir çalışanı Japon bir ustabaşı tarafından silahla vurularak öldürülmesiyle 30 Mayıs Olayı'na patlak verilmiş olundu.[40] Bu olayın akabinde, şehirdeki işçiler, emperyalizme karşı genel grevde bulunmaya başladı; bunlar, Çin milliyetçiliğinin yükselişinde katkıda bulunan millet çapı protestolara dönüştü.[41] Şanghay'ın altın çağı, 7 Temmuz 1927 tarihinde şehrin belediye statüsüne yükseltilmesiyle başladı.[35][42] Bu yeni belediye, 494,69 km2'lik bir alanı kapsadı, ve bu alanın içine günümüz Baoshan, Yangpu, Zhabei, Nanshi ve Pudong semtleri dahil edildi, ancak yabancı imtiyaz bölgeleri bu yeni belediyenin kapsamında değildi.[42] Çinli bir belediye başkanı ve bir belediye konseyinin önderliği altında, yeni şehir hükûmetinin ilk görevi – Büyük Şanghay Planı – yabancı imtiyaz bölgelerinin sınırları haricinde, Yangpu semtine bağlı Jiangwan kasabasında yeni bir şehir merkezi kurmaktı. Bu planın kapsamında yeni halk müzesi, kütüphane, spor stadyumu ve belediye binası vardı; bunların inşası kısmen tamamlandı, ancak Japon kuvvetlerinin Şanghay'ı ele geçirmesiyle yarıda kesildi.[43] 1930'larda Şanghay şehri gelişti ve Asya-Pasifik bölgesinin ana ticari ve finansal merkezlerden biri oldu.[44] Dünya'nın her kıtası ve TRT Yarışçı Oyunu farklı ülkeden insan, Şanghay'a yaşamak ve çalışmak için geldi. Uzun zaman Şanghay'da oturan insanlar kendilerini "Shanghailander" olarak tanımlardı, ve bunların bazıları nesiller boyunca Şanghay'da kaldı.[45] Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası ve 1930'larda, yeni para kazandiran kumar oyunlari Sovyetler Birliği'nden kaçan neredeyse 20.000 Beyaz göçmen Şanghay'a yerleşti.[46] Bu Şanghay Rusları, şehirdeki en büyük ikinci yabancı topluluğu teşkil etti. 1932'de Şanghay, Dünya'nın en büyük beşinci şehri olmuştu ve yabancı ülkelerden gelmiş neredeyse 70.000 sakini vardı.[47] 1930'larda Avrupa'dan kaçan yaklaşık 30.000 Yahudi mülteci de şehre vardı;[48] bunların büyük çoğunluğu, Şanghay Gettosu'nda yaşadı. 28 Ocak 1932 tarihinde Japon kuvvetleri, Çinlilerin direnişi karşısında Şanghay'ı istila etti. 10.000'den fazla dükkân ve yüzlerce fabrikanın imha edilmesiyle Zhabei Semti harap edildi. Yaklaşık 18.000 sivil öldürüldü, yaralandı veya kayıp ilan edildi.[35] 5 Mayıs'ta ancak ateşkes yapıldı.[49] 1937 yılında Şanghay Muharebesi, Şanghay'ın Uluslararası ve Fransız imtiyaz bölgeleri haricindeki, Çin yönetimi altındaki bölgelerin Japonya tarafından işgâl edilmesiyle sonuçlandı. Şehrin işgâl altındaki bölgelerinde kalan insanlar, günlük şekilde açlık, baskı, ve bazen ölüm gibi birçok acıya maruz kaldılar.[50] Yabancı imtiyaz bölgeleri 8 Aralık 1941 tarihinde en sonunda Japon işgâline uğradı ve Japonya'nın 1945'teki teslim oluşuna kadar işgâl altında kaldı; bu dönem boyunca çok sayıda savaş suçu işlendi.[51] 27 Mayıs 1949 tarihinde Halk Kurtuluş Ordusu, Şanghay Harekâtı sırasında şehri kendi kontrolü altına aldı. Yeni kurulmuş Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletinde Şanghay, Pekin ile Tientsin haricinde kendi etrafındaki diğer eyaletlerle birleştirilmemiş tek belediyelerden biridir.[52] Şanghay'da iş yapan yabancı firmalar, ÇHC zaferine karşılık olarak yapmış oldukları yatırımları geri çektiler ve ofislerini Şanghay'dan Hong Kong'a taşıdılar.[53] Savaştan Kurallar ve Bilgilendirme, Şanghay'ın ekonomisi yeniden canlandı. 1949 ile 1952 yılları arasında şehrin tarımsal üretimi %51,5 oranında, sanayî üretimi ise %94,2 oranında çoğaldı.[35] Bu dönemde şehrin 20 tane semti ve 10 tane banliyö alanı vardı.[54] 17 Ocak 1958 tarihinde eskiden Jiangsu eyaletine ait Jiading, Baoshan ve Şanghay İlçesi yerleşimleri resmen Şanghay Belediyesi'nin alanına eklendi; Şanghay Belediyesi'nin alanı böylece 863 km2'ye çoğaldı. Aralık 1958'de eskiden Jiangsu'ya ait olan daha fazla semt ve banliyö alanının Şanghay Belediyesi'nin kapsamına girmesiyle belediyenin alanı yine çoğaldı: bu sefer yeni eklenen semtler Chongming, Jinshan, Qingpu, Fengxian, Chuansha ve Nanhui; Şanghay Belediyesi'nin alanı ise 5.910 km2'ye yükseldi.[55] 1964'te şehrin idari bölümleri, 10 tane şehir semti ve 10 tane kontluğa yeniden ayarlandı.[54] Şanghay, Çin'deki en fazla vasıflı sanayi işçiyi barındıran şehir olarak 1950'ler ve 1960'lar boyunca radikal solculuğun bir merkeziydi. Radikal solcu Jiang Qing ile Dörtlü Çete'deki diğer müttefikleri hepsi Şanghay'da oturuyordu.[56] Şanghay'ın toplumu Kültür Devrimi (1966–1976) boyunca ağır hasar gördü, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası, ve 1 milyondan fazla insanı içeren 310.000 haksız mahkumiyet yer aldı. Yaklaşık 11.500 kişi haksız olarak zulüm edilip öldürüldü. Buna rağmen, devrimin en çalkantılı dönemlerinde bile Şanghay'ın ekonomik üretimi yıllık olarak pozitif bir büyüme oranı muhafaza etmeye başardı.[35] 1949 yılından beri Şanghay'ın merkezi hükûmete verdiği vergi geliri katkısı nispeten ağır; şehrin 1983 yılındaki vergi geliri katkısı, önceki 33 yıl içerisinde aldığı toplam yatırımdan daha fazla idi.[57] Bu durum, Şanghaylıların refahına büyük oranda zarar verdi ve şehrin altyapısal ve sermaye gelişimini engelledi. Şehrin merkezi hükûmetin mali gücünü devam ettirmekteki büyük katkısından dolayı şehir ayrıca 1978'den beri Çin'in diğer yerlerinde başlatılmış ekonomik reformlardan uzun zaman hariç tutuldu. 1990'da Deng Şiaoping, Şanghay'ın ekonomik reform uygulamaya başlamasını en sonunda onayladı; bu reformlar sayesinde şehir yeniden yabancı sermaye almaya başladı, şehrin Pudong Kılıçlar ve Sandaletler Şampiyon Deparı büyük oranda gelişti, ve yeni Lujiazui ticaret alanının hayatı başladı.[58] Şangay, çeşitli mimari tarzlardan oluşan zengin bir bina ve yapı koleksiyonuna sahiptir. Huangpu Irmağı kıyısında yer alan Bund, neoklasik tarzındaki HSBC Binası ve Art Deco tarzındaki Sassoon Evi (günümüz Peace Hotel'e ait) gibi erken 20. yüzyıl mimarisinin birçok farklı örneğine ev sahipliği yapmaktadır. Başta eski Fransız İmtiyaz Bölgesi olmak üzere eski yabancı imtiyaz bölgelerindeki birçok alan da iyi korunmuştur.[59] Şanghay aynı zamanda birçok mimari açıdan farklı ve hatta eksantrik binaya da ev sahipliği yapıyor, ör. Şanghay Müzesi, Büyük Şanghay Tiyatrosu, Oriental Art Center ve Doğu'nun İncisi Kulesi. Şanghay Eski Şehri büyük oranda kentsel dönüşümün etkilerine maruz kalmış olsa da, geleneksel mimari ve tasarımın bazı unsurlarını yine muhafaza edebilmiştir, ör. özenle biçimlenmiş Jiangnan tarzındaki Yu Bahçesi.[60] Şanghay, şehrin 1920'ler ve 30'lardaki inşaat patlamasının sonucu olarak Dünya'daki en fazla Art Deco binasını barındarın şehirlerin arasındadır.[59] Şanghay'da çalışmış en ünlü mimarlardan biri, 1918 ile 1947 yılları arasında şehirde yaşamış Slovakya MacarıLászló Hudec'tir.[61]Şanghay Park Hotel, Grand Cinema ve Paramount binaları, Hudec'in en kayda değer Art Deco binalarıdır.[62] Şehrin Art Deco tarzında katkıda bulunmuş diğer mimarlar, birlikte Peace Hotel, Metropole Hotel ve Broadway Mansions binalarını tasarlamış Clement Parker ile Arthur Turner,[63] ve Capitol Theater'ı tasarlamış Avusturyalı mimar GH Gonda. Bund'da birkaç kez restorasyon çalışmaları yer almıştır: ilk olarak 1986 yılında, Hollandalı mimar Paulus Snoeren yeni bir kordon boyunu tasarladı;[64] ayrıca Expo 2010'un öncesinde, yüz yıllık geçmişi olan Waibaidu Köprüsü restore edildi ve trafık akışı yeniden yapılandırıldı.[65] Şanghay'a özgü bir kültürel unsur shikumen (石库门, "taş ambar kapısı") konutları, yani ön avlusu özel bir tarzla biçimlenmiş bir taş kemerin altında konulmuş bir tahta kapıyla kaplanmış iki ya da üç katlı gri tuğla evleridir.[66] Her konut, longtang (弄堂) olarak bilinen düz bir geçide bağlıdır. Bu tür evler, Batı tarzı sıra evlere benzer, ancak her evin önünde dikili yüksek ve ağır tuğla duvar ve kemerlerle farklılık gösterirler.[67] Shikumen, Batı mimarisine ait unsurların geleneksel Çin Jiangnan mimarisi ve toplumsal davranışlarıyla bir karışımıdır.[66] Neredeyse tüm geleneksel Çin konutlarında olduğu gibi, dışarıdan gelen gürültüyü azaltan bir avlusu vardır. Avluda bitki yetiştirilebilir; bu avlular ayrıca odalara güneş ışığının ulaşmasını ve odaların havalanmasını sağlar.[68] Şanghay'ın bazı binaları Sovyet neoklasik ya da Stalinist mimari tarzlarıyla yapılmıştır, ancak Şanghay'daki bu tür binalar Pekin'dekiler kadar sık rastlanmaz. Bu binalar çoğunlukla Çin Halk Cumhuriyeti'nin 1949 yılındaki kuruluşu ile 1960'ların sonlarındaki Çin-Sovyet ayrılığı arasındaki dönem içerisinde dikildi. Bu dönem boyunca, Çin'de komünist bir devlet kurma sürecinde yardım sağlamak için mimarlar dahil olmak üzere çeşitli dallardan çok sayıda uzman Sovyetler Birliği'nden Çin'e akın etti. Şanghay'da Sovyet neoklasik mimarinin bir örneği, günümüz Şanghay Sergi Salonu'dur.[69] Şanghay'da ve özellikle Lujiazui Yarımadası'nda çok sayıda gökdelen mevcuttur, ve Şanghay, en fazla gökdelen barındıran Dünya'daki beşinci şehirdir.[70] 421 metre yükseklikteki Jin Mao Kulesi ve 492 metre yükseklikteki Şanghay Dünya Finans Merkezi, şehirdeki gökdelenlerin en seçkin örneklerin arasındadır. Çin'in en Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası binası ve Dünya'nın en yüksek ikinci binası ise, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası, 632 metre yükseklikteki Şanghay Kulesi'dir.[71] İnşası 2015 yılında tamamlanmış Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası kule, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası, bükülmüş bir şekilde üst üste yığılmış dokuz farklı kısımdan oluşur, binanın da toplam 128 tane katı var.[72]Çift cidarlı bir cephe tasarımına sahiptir, bu da cephenin her iki tabakasının yansıtma için opak hale getirilmesi ihtiyacını ortadan kaldırır, çünkü çift katmanlı yapı zaten ısı emilimini azaltır.[73] Bu binanın yakınında, Lujiazui'nin kuzey ucunda oturan 468 metre yükseklikteki fütüristik görünümlü Doğu'nun İncisi Kulesi bulunmaktadır.[74] Lujiazui dışındaki gökdelenlerin bazı örneklerin arasına Hongkou'daki White Magnolia Plaza, Huangpu'daki Shimao International Plaza ve Jing'an'deki Shanghai Wheelock Square sayılır. Şanghay, Çin Halk Cumhuriyeti Hükûmeti'nin doğrudan yönetimi altındaki dört belediyeden biri olup,[76] 16 tane farklı ilçe düzeyi semte bölünür. Şanghay, Çin'in patlayan ekonomisinin pek büyük başarıların elde edindiği bir yerdir.[79][80]Finans ve inovasyonun küresel bir merkezi[81][82] ve iş, ticaret ve ulaşımın ulusal bir merkezidir.[83]Şanghay Limanı, Dünya'nın en işlek konteyner limanıdır.[84] 2018 yılı itibarıyla Şanghay'nın 3,27 trilyon RMB (494 bilyon ABD$)'lik GSYİH'sı var; bu, Çin GSYİH'sının %3,63'ünü oluşturur.[1][85] Şanghay'daki kişi başına GSYİH ise 135.212 RMB (20.245 ABD$). Şanghay'nın en büyük altı endüstrisi – yani perakendecilik, finans, bilgi teknolojisi, gayrimenkul, makine imalatı ve otomotiv imalatı – şehir GSYİH'sının yaklaşık yarısını oluşturur.[86] 2018 yılı itibarıyla Şanghay sakinlerinin kişi başına ortalama harcanabilir geliri 64.183 RMB (9.695 ABD$); böylece Şanghay, Çin'in en zengin şehirlerinden biridir.[1] Bununla birlikte, Economist Intelligence Unit'in yürüttüğü çalışmaya göre Şanghay, yaşam açısından Çin anakarasının en pahalı şehridir.[87] Çin'in ana sanayi merkezlerinden biri olan Şanghay, yerli imalatta ve ağır sanayide anahtar rol oynar, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası. Şanghay Hongqiao Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi, Jinqiao İhracat Ekonomik İşleme Bölgesi, Minhang Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi ve Şanghay Caohejing Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi dahil olmak üzere çeşitli sanayi bölgeleri, Şanghay'ın ikincil sektör belkemiğidir. Şanghay Çin'in en büyük çelik üreticisi Baosteel Group, Çin'in en büyük gemi yapımı üssü Hudong-Zhonghua Shipbuilding Group ve Çin'in en eski gemi yapımcılarından biri olan Jiangnan Tersanesi'ne ev sahipliği yapar.[88][89] Otomobil imalatı başka bir önemli sektördür. Şanghay merkezli SAIC Motor, Çin'deki en büyük üç otomotiv şirketinden biridir ve Volkswagen ve General Motors ile stratejik ortaklıkları vardır.[90] 2018 yılı itibarıyla Şanghay'nın toplam 24.237.800 kişilik nüfusu var; bunların %59,7'si (14.551.300 insan) yerel hukou sahibi, yani oturumu Şanghay'a kayıtlı olan Çin vatandaşlarıdır.[1] 2010 yılı millî nüfus sayımına göre, Şanghay nüfusunun %89,3'ü kentsel alanlarda, %10,7'si ise kırsal alanlarda yaşamaktadır.[93] Toplam idari alanının nüfusu açısından Şanghay, Çin'deki doğrudan yönetilen şehirlerin. Şanghay
Şanghay 
Şanghay Belediyesi'nin Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki konumu
Ülke 
ÇinDoğrudan yönetilen belediye Şanghay Kuruluş 5.-7. yüzyıl Kasaba 791 İlçe 1292 Belediye 7 Temmuz 1027 İdare • Tür Belediye • ÇKP parti sekreteri Li Qiang (李强) • Belediye başkanı Gong Zheng (龚正) (ÇKP) Yüzölçümü • Doğrudan yönetilen şehir 7.037 km² (2.717 mil²) • Kara 6.340 km² (2.440 mil²) • Su 679 km² (262 mil²) • Kent 5.299 km² (2.045 mil²) Rakım 4 m (13 ft) Nüfus • Doğrudan yönetilen şehir 24.237.800 • Yoğunluk 3.400/km² (8.900/mil²) Zaman dilimi UTC+08.00 (ÇSZ) Posta kodu Alan kodu 21 ISO 3166 kodu cn-31 Plaka kodu 沪A, B, D, E, F, G, H;
沪C (dış banliyölerde)
http://www.shanghai.gov.cn/
[ʂâŋ.xài] (yardım·bilgi); Şanghayca telaffuzu:[zɑ̃.hɛ] (yardım·bilgi)), Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı doğrudan yönetilen şehirdir. Dünyaca ünlü bir liman kenti[3] olan Şanghay, Çin'in nüfusu en yüksek olan şehri[4] olmanın yanı sıra ayrıca ülkenin ekonomi, finans, Bulunduğu Şehirle Aynı Adı Taşıyan Çin Borsası, ticaret ve nakliye merkezidir.[5][6] Şanghay, ülkenin doğu sahilinde, Yangtze Nehri Deltası'nın en doğusunda bulunur. Doğusunda Doğu Çin Denizi, güneyinde Hangzhou Körfezi ve batısında Jiangsu ile Zhejiang eyaletleri tarafından çevrelenir. Şanghay'ın en kuzeyini teşkil eden Chongming Adası ise Yangtze Nehri ağzının denize döküldüğü noktanın ortasındadır. Şanghay, komşu eyaletler Jiangsu, Zhejiang ve Anhui'ye bağlı birçok şehrin de oluşturduğu "Yangtze Nehri Deltası Ekonomik Bölgesi [zh]"'nin önemli bir parçasıdır.[7]İsim[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Antik tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
İmparatorluk tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Yükseliş ve altın çağ[değiştir | kaynağı değiştir]
1884 yılı Şanghay haritası; Çin bölgesi sarı, Fransız bölgesi kırmızı, İngiliz bölgesi mavi, ve Amerikan bölgesi turuncu olarak gösterilmiştir
1911'de Eski Şehir surlarının sökülmesiJapon istilası[değiştir | kaynağı değiştir]
Alevlerle yanan ZhabeiSemti (1937)Çağdaş dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
1967'de Kültür Devrimi sırasında Şanghay'da Mao Zedong'un önderliği altında yer alan bir başkaldırı.Şehir manzarası[değiştir | kaynağı değiştir]
Bund'dan Şanghay'a bakan gece panoraması
Şehir mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Şangay iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Codycross Televizyon Kanalı Grup 617 Bulmaca 2 Cevapları En yüksek sıcaklık (°C) 22,1 27,0 29,6 34,3 36,4 37,5 39,2 39,9 38,2 34,0 28,7 23,4 Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 8,1 10,1 13,8 19,5 24,8 27,8 32,2 31,5 27,9 22,9 17,3 11,1 Ortalama sıcaklık (°C) 4,8 6,6 10,0 15,3 20,7 24,4 28,6 28,3 24,9 19,7 13,7 7,6 Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 2,1 3,7 6,9 11,9 17,3 21,7 25,8 25,8 22,4 16,8 10,6 4,7 En düşük sıcaklık (°C) −10,1 −7,9 −5,4 −0,5 6,9 12,3 16,3 18,8 10,8 1,7 −4,2 −8,5 Ortalama yağış (mm) 74,4 59,1 93,8 74,2 84,5 181,8 145,7 213,7 87,1 55,6 52,3 43,9 Kaynak: China Meteorological Administration[75] Politika[değiştir | kaynağı değiştir]
İdari yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]
Şanghay'ın idari yapılanması Bölüm kodu[77] İdari bölüm Alan (km2)[78] Toplam nüfus 2017[78] Koltuk Posta kodu 310000 Şanghay 6340,50 24.183.300 Huangpu 200000 310101 Huangpu 20,46 654.800 Waitan Bucağı 200000 310104 Xuhui 54,76 1.088.300 Xujiahui Bucağı 200000 310105 Changning 38,30 693.700 Jiangsu Lu Bucağı 200000 310106 Jing'an 36,88 1.066.200 Jiangning Lu Bucağı 200000 310107 Putuo 54,83 1.284.700 Zhenru Kasabası Bucağı 200000 310109 Hongkou 23,46 799.000 Jiaxing Lu Bucağı 200000 310110 Yangpu 60,73 1.313.400 Pingliang Lu Bucağı 200000 310112 Minhang 370,75 2.534.300 Xinzhuang kasabası 201100 310113 Baoshan 270,99 2.030.800 Youyi Lu Bucağı 201900 310114 Jiading 464,20 1.581.800 Xincheng Lu Bucağı 201800 310115 Pudong 1210,41 5.528.400 Huamu Bucağı 201200 & 201300 310116 Jinshan 586,05 801.400 Shanyang kasabası 201500 310117 Songjiang 605,64 1.751.300 Fangsong Bucağı 201600 310118 Qingpu 670,14 1.205.300 Xiayang Bucağı 201700 310120 Fengxian 687,39 1.155.300 Nanqiao kasabası 201400 310151 Chongming 1185,49 694.600 Chengqiao kasabası 202100 Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
İmalat[değiştir | kaynağı değiştir]
Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihî nüfus Yıl Nüfus %± Artış 1954[91] 6.204.400 — 1964[91] 10.816.500 5,72% 1982[91] 11.859.700 0,51% 1990[91] 13.341.900 1,48% 2000[91] 16.407.700 2,09% 2010[91] 23.019.200 3,44% 2015[92] 24.152.700 0,97% 2016[92] 24.197.000 0,18% 2017[92] 24.183.300 −0,06% 2018[1] 24.237.800 0,23% Nüfus büyüklüğü idari bölümlerdeki değişikliklerden etkilenebilir.
.
.
].
.
Gaming commission,
Organizational and legal forms of company opening.
Interest rates. license fees
.
Protection of players' personal data
Other license requirements:
Collapse
